Wat zou jij tegen jezelf van 7 jaar geleden willen zeggen? Deze vraag werd onlangs aan mij gesteld door een cliënt. Wat een interessante vraag. Wat zou ik die persoon die in 2016 op reis ging nu voor kennis willen meegeven? Het eerste wat er in mij op kwam ik ‘Grow up!’. Wordt volwassen. Ga iets doen met je leven.
Ondanks dat dit hier zeker een kern van waarheid in zit, is het ergens ook wel een beetje hard naar mijzelf. Ik deed op dat moment precies zoals ik mijzelf zag. Ik wist niet echt beter. Ik durfde wellicht wel niet beter.
De afgelopen dagen bleef deze vraag in mijn hoofd zitten. Het mag wel iets liefdevoller, vond ik. Wat heb ik de afgelopen jaren geleerd wat ik in 2016 heel erg graag had geweten, wat heel waardevol voor mij was geweest? Na veel nadenken ben ik tot de volgende lijst met inzichten gekomen. Inzichten die mijn leven compleet hebben veranderd.
1. ADD/ADHD maakt sommige dingen lastiger, maar niet onmogelijk
ADD/ADHD maakt sommige dingen lastiger. Zeker wanneer je probeert te passen in een bepaald systeem. Systemen die vaak gecreëerd zijn door en voor mensen zonder ADD/ADHD. Als voorbeeld het schoolsysteem. Er wordt constant een beroep gedaan op dingen die wij lastig vinden. Plannen, organiseren, structureren etc. Keer op keer word de focus gelegd op wat je niet kan, waardoor je op een gegeven wel gaat twijfelen aan jezelf.
Ik heb in de afgelopen jaren geleerd dat ik geen problemen heb met leren, concentreren, motivatie, uitstelgedrag, concentratie etc. op de momenten dat ik doe wat ik leuk vind. Doe waar ik goed in ben en plezier uit haal. Ik moet diep van binnen weten waarvoor ik het doe.
Ik moet intrinsiek gemotiveerd zijn
Dat laatste is voor mij wellicht wel het allerbelangrijkste inzicht. Ik moet intrinsiek gemotiveerd zijn voor wat ik doe, anders werkt mijn systeem maar op 25%. Als ik diep van binnen voel waarom ik iets doe, als ik gepassioneerd ben, dan lijken veel van de problemen als sneeuw voor de zon verdwenen.
Ik heb te lang geloofd dat ik door mijn ADD niets kon bereiken in mijn leven. Eeuwig zonde, daarmee heb ik mijzelf heel wat plezier ontnomen. Het is niet erg dat sommige dingen soms wat lastiger zijn, iets langer duren. Of dat ik totaal de logica niet snap. Ook al wordt het 10x uitgelegd.
Je bent niet gek, er is niks mis met je. Sommige dingen werken alleen wat anders. En dat is meer dan prima!
2. Angsten en onzekerheden zitten binnen in je, die kunnen eruit
Ik heb veel angsten gehad in mijn leven. Pleinvrees, spreekangst, faalangst, negatief zelfbeeld, belangst en zo kan ik nog wel even doorgaan. Ik was onzeker over zowat alles in mijn leven. En ik geloofde ook dat ik die angsten was.
Hierdoor ging ik uitdagingen uit de weg, ging ik niet doen wie ik was. Ik nam die angsten zo serieus dat ik er constant voor weg liep. Ik liet het mijn leven bepalen. De angsten namen mij compleet over.
Met de kennis van nu, weet ik dat die angsten niet de realiteit zijn. Het zijn vaak dingen uit het verleden die opgeslagen zijn in je lichaam. Ze komen op als een bepaalde situatie je doet herinneren aan het moment dat die angst is gecreëerd.
Door problemen met de stofwisseling en filtering in de hersenen hebben mensen met ADD meer aanleg voor angsten. We zijn veel gevoeliger, waardoor bepaalde situaties veel harder binnen kunnen komen.
Ik kwam van mijn spreekangst af
Zo heb ik jaren spreekangst gehad. Ik had in mijn leven meerdere keren te maken gehad met een mislukte presentatie op school. Elke keer als ik nu in zo’n setting kwam, schoot mijn lichaam in die oude situatie. Bang om te falen, schoot mijn lichaam in de angst. Zo hard mogelijk, er alles aan doen om die situatie maar niet nog een keer mee te hoeven maken.
Nu weet ik dat mijn lichaam dit alleen maar doet om mij te beschermen tegen zo’n verschrikkelijke gebeurtenis van vroeger. Hij wil mij beschermen zodat ik dat niet nog een keer mee hoef te maken. Echter weet mijn lichaam niet dat die angst oud is. Dat ik niet meer op school zit. Dat het niet meer de realiteit is nu.
Zoek hulp bij angsten
Angsten gaan zelden vanzelf over. Daarom is het belangrijk om hier om hier hulp bij te zoeken. Dat kan bij naasten, maar ook bij een professional.
Om van die angsten af te komen, moet je ze aangaan. Dwars door die weerstand heen breken. Daarmee leer jij je lichaam nieuwe herinneringen op te slaan. Positieve herinneringen. En hoe meer positieve herinneringen je krijgt, hoe verder de negatieve naar de achtergrond verdwijnen.
Keer op keer weer die angsten en onzekerheden aangaan is voor mij de oplossing. Niet weglopen, maar er vol doorheen. En nee, dat wordt nooit echt makkelijk. Het is elke keer weer een pijnlijk en onzeker proces. Maar het is het dubbel en dwars waard.
3. Stap zo vaak als je kunt uit je comfortzone
Zoals ik hierboven al heb verteld, ging ik veel uitdagingen uit de weg. Ik was onzeker en dat was voor mij de reden genoeg om niets nieuws te doen. Pas als ik zelfverzekerd was, dan kon ik bepaalde dingen doen dacht ik altijd. En zo bleef ik zitten wachten totdat iemand voor kwam rijden met een vrachtwagen vol zelfvertrouwen. Wachten op iets dat niet bestaat, weet ik nu.
Mijn zelfvertrouwen is de afgelopen jaren zo extreem gegroeid, doordat ik honderden keren uit mijn comfortzone ben gestapt. Eerst met kleine stapjes, zoals alleen eten in een restaurant of een compliment aan een vreemde geven. Vervolgens werden de stappen steeds groot. Zo sprong ik ooit uit een vliegtuig, terwijl ik gigantische hoogtevrees heb en ben ik mijn eigen podcast gestart, terwijl ik vroeger altijd bang was voor de mening van anderen.
Stap keer op keer uit je comfortzone
Groeien in je zelfvertrouwen is eigenlijk heel erg simpel als je weet hoe het werkt. Het enige wat je hoeft te doen, is heel veel uit je comfortzone stappen. Nieuwe dingen doen. Jezelf uitdagen. Het enige waar je rekening mee moet houden is dat je niet in de stresszone terecht komt. Dan ben je net iets te ver uit je comfortzone gestapt en dat levert juist paniek op en werkt averechts voor je zelfvertrouwen.
Kleine stapjes in je stretchzone, keer op keer weer. Even die spanning opzoeken, even jezelf uitdagen. En zo rek je je comfortzone steeds verder uit en groeit je zelfvertrouwen.
4. Durf anders te zijn
Ik ben erachter gekomen dat er voor iedereen op de wereld een manier is die voor hem of haar werkt. Het heeft even geduurd en heb er goed voor moeten zoeken, maar inmiddels weet ik dat het voor mij het beste werkt als ik mij vrij voel. Het gevoel heb dat ik altijd kan ‘ontsnappen’.
Vast zitten aan een koophuis of een werkgever, geeft mij een heel beklemmend gevoel. Dit is de reden dat ik dus plaats-onafhankelijk wil wonen en werken. Ik hoef dan niet altijd onderweg te zijn, maar ik moet wel het gevoel hebben dat ik weg kan. Dat neemt een hoop onrust bij mij weg en zorgt er voor dat ik mij een stuk vrijer voel.
Ondanks dat je deze manier van leven steeds vaker ziet, is het nog niet helemaal doorsnee. Zeker niet waar ik vandaan kom. De meeste mensen waarmee ik ben opgegroeid wonen al bijna hun hele leven op dezelfde plek en werken voor dezelfde baas.
Durf dus anders te zijn. Je ADD of ADHD maakt je anders. Jouw manier is helemaal prima, ook al wijkt deze een beetje af van de norm. Als we allemaal maar hetzelfde zouden blijven doen, ontwikkelt de wereld zich ook niet.
5. Laat los wat niet voor je werkt
Ik bleef vaak hangen in dezelfde dingen. Zelfde omgeving, zelfde vrienden, zelfde activiteiten, zelfde soort werk. Als iets niet meer voor je werkt, ga er dan niet onnodig lang meer mee door. Neem afscheid van dingen die je energie kosten. Verbreek vriendschappen die niet goed voor je zijn.
Je hoeft jezelf niet keer op keer pijn te doen, constant over je eigen grenzen heen te gaan. Dat is nergens voor nodig. Iets nieuws doen is eng, maar meer dan de moeite waard. Het levert je veel nieuwe kennis op over jezelf en is ook nog eens enorm goed voor je zelfvertrouwen.
Zorg voor mensen om je heen die je steunen in plaats van afkraken. Zorg voor een positieve omgeving. Soms moet je hiervoor even zoeken, moeite doen, uit die comfortzone stappen. Keer op keer weer gaan zoeken naar wat wel voor je werkt.
Ik heb meer dan 30 baantjes gehad voordat ik ZZP’er ben geworden. En bij alle baantjes heb ik iets geleerd. En ik heb heel goed geleerd wat ik niet meer wilde, iets wat enorm waardevol is.
Laat los wat niet voor je werkt en kom in actie! Je hebt altijd een keuze, ook al zijn die keuzes niet altijd makkelijk.
6. Ga doen wat je leuk vindt!
Dit klinkt zo simpel en stiekem is dat het ook. Tijdens mijn reizen ging ik constant doen wat ik leuk vond, waar ik zin in had, waar ik energie van kreeg. In het begin was dit lastig, ik was onzeker. Maar ik werd er steeds beter in. Zo leerde ik mijzelf enorm goed kennen en maakte ik de juiste stofjes aan. Mijn levensgeluk kwam terug. Ik voelde mij weer kind.
Ik besloot dit zo door te zetten in het werkleven. Zoveel mogelijk doen wat ik leuk vind. Door mijn ADD beschik ik over mijn hyperfocus. Ideaal!
Het is niet nodig om 80% van de tijd iets te doen wat je niet leuk vindt. Er is altijd een keuze om te stoppen. Te stoppen met wat je nu doet en iets nieuws te beginnen.
Vroeger had ik altijd het gevoel tegen de stroom in te zwemmen. Hoe hard ik ook mijn best deed, ik kwam niet vooruit. Sinds ik er voor heb gekozen te doen wat ik leuk vind, voelt het steeds vaker alsof ik met de stroom mee zwem. Nu gaat het veel vaker vanzelf. Het voelt natuurlijk.
Doe wat je leuk vindt, waar je van droomt. Zo vaak mogelijk. Je zult verbaasd zijn wat je allemaal kunt bereiken.
7. Een goede mindset is de helft van het werk én nog trainbaar ook
Wauw! Vanaf het moment dat ik in aanraking kwam met persoonlijke ontwikkeling en ik leerde dat je mindset trainbaar is, is mijn leven compleet veranderd. Of je nu ADD of ADHD hebt of niet, de mindset is voor iedereen te trainen. Elk moment van de dag, waar dan ook ter wereld.
De manier hoe ik naar de wereld kijk, bepaald hoe ik in het leven sta. Hoe ik handel, wat voor gedrag ik vertoon. Het zorgt ervoor dat ik dingen wel of niet bereik. Dat ik faal of successen behaal. Het bepaald letterlijk alles in mijn leven.
En dat is dus gewoon trainbaar. Hoe dan? Waarom heb ik dit niet op school geleerd? Waarom heeft niemand mij dit eerder ooit verteld?
Je mindset is dus gewoon trainbaar, net zoals jij je spieren kunt trainen in de sportschool. En net zoals met je spieren, heeft dit tijd en aandacht nodig. Het is nooit af. Lees boeken, luister podcast, volg trainingen of cursussen. Het is echt mogelijk.
8. Geloof in je dromen
Ik heb de afgelopen jaren zoveel dromen uit laten komen, dat ik soms nog steeds verbaasd ben. Ik heb geleerd dat je moet geloven in je eigen dromen. Dan gaan je hersenen zich er vanzelf op richten en ga je er naar handelen.
Veel van mijn dromen vind ik doodeng, enorm spannend. Alles in mij roept: Dat is niet mogelijk, dat kun je niet. Inmiddels weet ik dat het maar gedachtes zijn. Gedachtes die mij in mijn comfortzone willen houden. Mij enkel willen beschermen tegen eventuele mislukkingen.
Neem niet al je gedachten serieus
Sinds ik die gedachtes niet meer serieus neem en mijn dromen achterna ga, lukt bijna alles. Niet zonder slag of stoot, niet zonder tegenslag, maar dat hoeft ook niet. De weg er naartoe is namelijk veel leuker en leerzamer dan het daadwerkelijk bereiken van je doel.
Wees je ook bewust dat jouw dromen helemaal prima zijn, ook wanneer deze afwijken van de rest. Ook al worden ze afgeraden door anderen. Het zijn niet voor niks jouw dromen, dus jij bent diegene die het serieus moet nemen, die erin moet gaan geloven. Niemand anders.
Start vandaag nog met dromen en daarin te geloven. En ga er naar handelen. Echt, het werkt!
9. Geef jezelf de tijd, jij beloopt je eigen pad
Door alles wat we tegenwoordig op social media krijgen te zien, kun je snel het gevoel hebben dat je iets niet goed doet. Dat je iets mist. 7 jaar geleden had ik dat ook. Mensen kochten huizen, kregen kinderen, hadden mooie banen. Ik had niets van dat alles, ik voelde mij daardoor een enorme mislukking.
Inmiddels weet ik dat iedereen zijn eigen pad beloopt, op zijn eigen tempo. En dat is helemaal prima. (Gedrags-)verandering heeft tijd nodig. En het is nooit te laat. Of je nu 16 of 75 bent, je hersenen kunnen altijd nog veranderen. Zoek maar eens op de term neuroplasticiteit.
Wat mij enorm veel heeft gebracht is rust. Heel veel rust nemen. Ons ADD brein is wat sneller overprikkeld. Juist door die rust op te zoeken, werd het weer helder in mijn hoofd. Met een helder hoofd kun je veel beter nadenken en beslissingen nemen die goed voor je zijn.
En als je eenmaal de goede beslissingen neemt, kan het heel hard gaan weet ik uit eigen ervaring.
10. Zoek hulp, je hoeft en kan het niet alleen
Omdat ik altijd het idee had dat niemand mij begreep, had ik besloten dat ik alles maar alleen moest doen. Hierdoor was alles altijd heel zwaar en ingewikkeld. Ik verzoop letterlijk. Het huis schoonmaken kreeg ik niet eens voor elkaar. Ik voelde zo’n enorme last op mijn schouders drukken. En hoe hard ik ook mijn best deed, keer op keer mislukte het. Ik voelde mij zo enorm falen.
Sinds ik ging inzien dat hulp vragen geen vorm van zwakte is, maar juist enorm sterk, is het leven een stuk lichter geworden. Het is oké dat ik soms moeite heb met het overzicht te bewaren en ik het moeilijk vind om inzicht te krijgen in mijn financiën. Andere mensen zijn daar gewoon beter in. En vaak helpen mensen je graag.
Het is leuk om hulp te krijgen en te geven. Het verrijkt je leven. Het geeft verbinding. Het maakt een leven een stuk leuker en makkelijker.
11. Kom uit die slachtofferrol, stop met wijzen naar anderen
Om toch nog een beetje hard voor mijzelf te zijn en terug te komen op het begin van dit artikel, grow up. Kom uit die slachtofferrol, wijs niet constant naar alles en iedereen als er iets mis gaat in je leven.
Het lag aan mijn ouders, aan school, aan mijn pesters en ik weet niet aan wie allemaal nog meer. Lekker blijven wijzen naar anderen, zodat ik zelf geen verantwoording over mijn leven hoefde te nemen. Ik hoefde lekker niks te veranderen aan mijn gedrag, want het was toch de schuld van iemand anders. Daar kon ik toch niks aan doen?
Ik ben de enige die mij kan veranderen
Inmiddels heb ik geleerd dat alleen ik mijn gedrag kan veranderen. Niemand anders. Net zoals ik niemand anders kan veranderen. Ik ben verantwoordelijk voor mijn daden, voor mijn eigen leven. Pak die verantwoording ook.
Een hoop inzichten dus, ik denk dat ik nog wel 10 pagina’s erbij kan schrijven. In de notendop komt het neer op het volgende: Jij bent verantwoordelijk voor je eigen leven. Durf keuzes te maken, ook al zijn de moeilijk of spannend. Jij bent grotendeels verantwoordelijk voor je eigen geluk. Neem de verantwoording voor je leven en kom uit die slachtofferrol. Droom en ga die dromen achterna! JIJ KUNT DIT!
