Motivatie, of juist een gebrek daar aan, is vaak een groot probleem voor mensen met AD(H)D. Ken je het gevoel dat je wel weet dat je ergens echt aan moet beginnen, maar dat het lijkt alsof er lood in je schoenen zit? Dat je weet dat het beter is om te starten, maar dat een (onzichtbare) kracht je terug lijkt te trekken? Hoe kan dit? Hoe werkt (het opbrengen van) motivatie en waarom lijkt dit voor mensen met ADHD nog lastiger te zijn?
Waarom ben je met een deadline wel gemotiveerd?
Dit heb ik mijzelf vaak afgevraagd tijdens mijn schooltijd. Wekenlang kwam er niks uit mijn handen en net voordat de deadline verstreek leek ik ineens alles te kunnen. Ik ging hierdoor enorm twijfelen aan mijzelf. Mensen om mij heen leken het allemaal wel te kunnen, dan moest er toch wel iets mis met mij zijn. Standaard kreeg ik te horen ‘begin er nou eens op tijd mee’ en ‘doe het nou gewoon even’. Ik wilde wel, maar had geen idee hoe. De negatieve ervaringen stapelden zich op en ik werd steeds onzekerder, ik kreeg te maken met gevolgschade. Dit zorgde voor schaamte, negatieve verwachtingen en faalangst. Dit maakte het voor mij nog lastiger om ergens aan te beginnen. Want zeg nou zelf, uit ervaring wist ik toch wel dat het niet ging lukken.
Hoe werkt motivatie?
Ik had vroeger vaak het idee dat er iets mis met mij was. Had ik een gebrek aan zelfdiscipline? Was ik lui? Fout! Het heeft te maken met onvermogen. Onze hersenen hebben een andere bedrading, waardoor lastige en saaie taken voor ons veel moeilijker zijn om af te maken. Je raakt vaak gemotiveerd door inspiratie en wanneer er sprake is van onvoldoende inspiratie, is het dus lastig om actie te ondernemen. Hier is bij AD(H)D nog meer sprake van. En naast dat we dus minder snel geïnspireerd en daardoor gemotiveerd raken, hebben wij dus ook vaker te maken met gevolgschade. Deze cocktail is funest voor de motivatie en daardoor ook voor ons zelfvertrouwen.
Hoe zorg ik er dan toch voor dat ik gemotiveerd raak?
Zoals eerder aangegeven raken mensen gemotiveerd door inspiratie, waarna ze actie ondernemen. We hebben te maken met twee soorten motivatie. Intrinsieke- en extrinsieke motivatie. Bij extrinsieke motivatie komt de motivatie van buitenaf, zoals bijvoorbeeld de deadline. De deadline is voor veel van ons jarenlang, en misschien nog steeds wel, onze reddingsboei geweest. Echter kost dit veel energie, gaat de kwaliteit achteruit en gaat het soms dus ook ten koste van ons zelfbeeld en –vertrouwen. Ook ouders zijn vaak een extrinsieke motivatie. Ken je het gevoel dat je eigenlijk diep van binnen wel weet dat je die opleiding niks vindt, maar dat je je ouders niet wil teleurstellen? Jarenlang heb je gas gegeven, heb je op school gezeten omdat zij zeiden dat het goed voor je was. Nu je ouder wordt, merk je steeds meer weerstand. Maar stoppen durf je eigenlijk niet, bang om hen teleur te stellen.
Ga op zoek naar de intrinsieke motivatie
Bij intrinsieke motivatie is er sprake van motivatie van binnenuit. Iets wat we heel erg graag willen, iets waardoor het motortje van binnenuit makkelijker gaat draaien. Dit motortje kan door de jaren heen een beetje beschadigd zijn geraakt, de gevolgschade. Om hem weer te repareren, is het belangrijk om hele kleine stapjes te nemen. Zo klein dat ze haast te makkelijk lijken. Dit is geen enkel probleem. Wil je bijvoorbeeld weer beginnen met sporten, vraag dan niet van jezelf dat je direct 5x per week naar de sportschool moet. Stel dan als doel dat je minimaal 2x per week 5 minuten gaat wandelen. Dit klinkt haalbaar, waardoor je lichaam veel sneller in de ja-stand komt. Wanneer je deze doelstelling haalt, zal je lichaam dopamine afgeven. Van dit stofje krijgen we een fijn gevoel en is daardoor goed voor ons zelfvertrouwen. Heel veel van dit soort kleine succesjes zullen er dus voor zorgen dat je langzaamaan steeds meer zelfvertrouwen, inspiratie en motivatie krijgt en zal je uiteindelijk ook steeds makkelijker in de actiemodus komen.
Vier je successen. Heb je een doel behaalt, hoe klein ook? Vier het! Je lichaam vindt het fijn om schouderklopjes te krijgen, daar krijgt het zelfvertrouwen van en zal in de toekomst sneller geneigd zijn om in actie te komen.
Zoals hierboven beschreven komt bij intrinsieke motivatie, de motivatie van binnenuit. Vaak hebben mensen met AD(H)D te horen gekregen dat ze niet helemaal goed genoeg zijn, dat hun gedrag moeten aanpassen. Het kan dan zijn dat je door de jaren heen steeds minder op jezelf en je eigen ideeën bent gaan vertrouwen. Je raakt onzeker, ziet overal beren op de weg en neemt je eigen dromen niet serieus. Hier ligt de grootste winst te behalen. Ga in je eigen dromen geloven, hoe onrealistisch ze nu ook nog lijken. Je eigen dromen zijn de brandstof tot persoonlijke ontwikkeling. Zij zorgen ervoor dat je in actie komt, dat je op staat bij een tegenslag en zijn uiteindelijk jouw weg naar geluk.
Heb jij veel moeite om jezelf te motiveren? Heb jij dromen, maar heb je geen idee hoe je daar komt? Of ben je juist je dromen even kwijt? Neem dan snel contact met mij op voor een gratis kennismakingsgesprek.
Vind je dit een interessant artikel? Ik zou het leuk vinden als je het deelt met anderen. Dit kan via de buttons hieronder.
