Iedereen is wel bekend met overprikkeling. Een buurman die de hele dag aan het klussen is, een overvolle kantoortuin of schreeuwende kinderen op straat. Je hebt teveel gedaan op één dag, je bent van hot naar her gerend en hebt geprobeerd iedereen tevreden te stellen. Resultaat: Compleet overprikkeld. Je voelt je moe, uitgeblust en kan even niemand om je heen hebben. Maar ben je ook bekend met onderprikkeling?
Wanneer je AD(H)D hebt, ervaar je meer moeite met het verwerken van deze vele prikkels. Dit zorgt ervoor dat ons autonome zenuwstelsel langzaam overbelast raakt waardoor we stress ervaren en overprikkelt raken.
Wat is onderprikkeling?
Er is ook een minder bekend zusje van overprikkeling, genaamd onderprikkeling. Wat is dat eigenlijk, onderprikkeling?
Onderprikkeling ontstaat op het moment dat je onvoldoende stimulatie ervaart om je behoeften te vervullen op cognitief, emotioneel en fysiek vlak. Het kan er voor zorgen dat je een gevoel van verveling, leegte en ontevredenheid ervaart.
Het kan overal voor komen. Op je werk, in je gezinsleven of tijdens je studie. Je wordt niet genoeg uitgedaagd en dat vreet aan je. Langzaam loop je leeg, en dat is gevaarlijk.
Na een paar maanden raakte ik mijn motivatie kwijt
Zelf maakte ik dit jarenlang mee bij mijn werkgevers. Als ik aan een nieuw baan was begonnen, was ik altijd super gemotiveerd. Ik deed enorm mijn best, wilde iedereen helpen en was super enthousiast. In de eerste periode waren mijn werkgevers en collega’s ook altijd super blij met mij.
Maar na verloop van tijd ebde mijn motivatie langzaamaan weg. De nieuwigheid was er vanaf, alles wat ik interessant vond snapte ik al en ik verveelde mij steeds vaker. Ik ging de kantjes er vanaf lopen, deed alleen het hoogstnoodzakelijke en ging vaak in conclaaf met mijn leidinggevende of werkgever.
Resultaat was bijna altijd hetzelfde: Ik nam ontslag of werd eruit gewerkt. Dit maakte mij enorm onzeker, hoe kon het nou elke keer fout gaan? In het begin was ik altijd zo gemotiveerd, waar ging het fout?
Ik ben lui
Vaak dacht ik dat het aan mij lag. Ik was vast gewoon lui en wilde niet werken. Hierdoor kreeg ik een enorm negatief zelfbeeld en ik keek op tegen de toekomst. Als ik de relatief simpele baantjes al niet aan kon, hoe kon ik het dan ooit redden bij de meer serieuzere banen?
Banen met mee uitdaging, waar meer verantwoordelijkheid op mijn schouders rust, dat zou nooit lukken was mijn overtuiging. En langzaamaan zakte ik steeds verder weg. Totdat het echt niet meer ging.
Inmiddels ben ik een paar jaar verder en weet ik dat onderprikkeling hiervan de oorzaak was. Ik werd niet genoeg uitgedaagd, de baan was te simpel geworden en er was geen ruimte voor mijn creativiteit of out-of-the-box denken. Ik zat dus vast en kon niet meer groeien. Funest voor mijn brein.
Om toch ruimte te kunnen geven aan mijn drang naar prikkels, ging ik vaak aanschoppen tegen de manier van werken binnen het bedrijf. Ik zocht de confrontatie op, wilde dingen veranderen. En dat werd vaak niet gewaardeerd, waarop ik vaak op een niet al te leuke manier vertrok
Onderprikkeling wordt vaak over het hoofd gezien
En weet je wat het lastige is aan onderprikkeling? De symptomen lijken enorm veel op die van overprikkeling. Het kan dus zomaar gebeuren dat je het gevoel hebt overprikkeld te zijn en daardoor rustiger aan gaat doen.
Echter door rust te nemen, nog minder uitdaging te zoeken en sociale contacten te vermijden, zorg je ervoor dat je nog verder onderprikkelt raakt en op een gegeven moment misschien zelfs helemaal vast komt te zitten.
Wat zijn de symptomen van onderprikkeling?
Wat zijn dan die symptomen zul jij je wellicht afvragen. Hieronder een lijst met symptomen die jij zou kunnen ervaren bij onderprikkeling:
Verveling: Je ervaart voortdurende verveling, soms zelf in stimulerende situaties. Niets lijkt meer je aandacht te kunnen pakken en je verveelt je snel.
Lage energie: Je hebt weinig energie gedurende de dag en de energie die je hebt, raakt al snel op zonder dat je heel veel inspanning hebt geleverd.
Concentratieproblemen: Je hebt moeite je te concentreren met op de dagdagelijkse dingen. Je wordt continue afgeleid en het duurt een eeuwigheid om iets af te ronden. Als je het al afrondt.
Irritatie: Je raakt sneller geïrriteerd door dagelijkse prikkels. Je hebt sneller kritiek op je partner, wordt boos op de hond of kinderen of irriteert je mateloos aan je collega’s.
Depressieve gevoelens: Je depressieve gevoelens en gedachtes spelen steeds vaker op en je ziet het leven soms somber in. Je kijkt met tegenzin naar de toekomst en weet misschien niet eens hoe jij je dag moet doorkomen.
Risicovol gedrag: Door de onderprikkeling ga je sneller op zoek naar nieuwe en extremere prikkels. Hiermee zoek je de grens op. Je drinkt meer dan goed voor je is, gebruikt vaker drugs of gaat heel hard door de straten scheuren. Alles om jezelf maar weer een beetje goed te voelen. Met alle gevolgen van dien.
Uitstelgedrag: Door gebrek aan energie en motivatie stel je veel uit. Je ervaart veel problemen met het starten van een taak en alles kost enorm veel moeite.
Wat herken jij?
En, herken je één of meerdere symptomen hiervan? Is het mogelijk dat jij op dit moment onderprikkeld bent? Misschien al wel voor een hele lange tijd?
Je weet niet wat onderprikkeling is en aan welke symptomen je onderprikkeling kan herkennen. In de volgende blog vertel ik je meer over hoe onderprikkeling zich opbouwt. Lees je mee?
Wil je hulp bij je onderprikkeling? Heb je behoefte aan meer uitdaging en actie in je leven? Neem dan snel contact met mij op!
Ter inspiratie van deze blog heb ik gebruik gemaakt van het boek ‘Prikkels bijten niet’ van Saskia Klaaysen. Dit boek is met recht een aanrader voor mensen die hooggevoelig zijn en snel last hebben van onder- en overprikkeling. Klik hier om hem aan te schaffen!
